Wat is weerstand?
Om te weten hoe je kunt omgaan met weerstand is eerst belangrijk om stil te staan bij wat het is.
Weerstand in een verandering (‘van A naar B’) is de energie die loskomt als de ander beseft dat A verlaten zal worden en dat B onafwendbaar is. Die energie is een complexe mengeling van bezwaren (‘ik ben het er niet mee eens’), belangen (‘dit is niet in mijn voordeel’) en emoties (‘ik voel me hierover angstig, boos, verward of verdrietig’).
De Van Dale omschrijft het woord weerstand als ‘verzet en tegenstand’. In de natuurkunde betekent het woord ‘wrijvingsenergie’ en dat doet het verschijnsel in organisaties meer recht.
Weerstand is één van de mogelijke reacties die loskomt als iemand met een verandering wordt geconfronteerd. De andere reacties zijn ontkenning, zelfonderzoek en verbinding. In mijn boek Hoe krijg je ze mee? gebruik ik het volgende model voor het omgaan met weerstand:
Hoe kun je omgaan met weerstand?
De grootste valkuil voor jou als veranderaar bij deze reactie is weerstand tegen weerstand. Je wordt ongeduldig, geïrriteerd, vertwijfeld of boos over de afwerende reactie van de ander. Hoe menselijk deze tegenreactie ook is, hij is niet productief. Hij beschadigt de relatie met de ander en weerhoudt je ervan om te verkennen wat er echt aan de hand is. Die verkenning is essentieel. Want iemand in weerstand kan (onbewust) geneigd zijn de diepere oorzaak van zijn weerstand onder de oppervlakte te houden. Hij uit bijvoorbeeld twijfels maar zijn toon en zijn non-verbale gedrag verraden dat er emoties of belangen spelen.
Je kunt jezelf pas de vraag ‘wat moet ik doen?’ stellen als je de vraag ‘wat is er echt aan de hand?’ beantwoord hebt. Het kan best even duren voordat dat je duidelijk wordt. In die nieuwsgierige (v)erkenning kun je de antwoorden vinden die bij de situatie passen, om de ander te stimuleren de fase van weerstand te verlaten.
Kan ik iets voor je betekenen?
Mijn presentatie over Hoe krijg je ze mee? is geheel gericht op het omgaan met weerstand en de andere reacties op verandering.
Het omgaan met reacties op verandering is ook een vast onderdeel van mijn workshopreeksen en leergangen. In samen zoeken-sessies reflecteren we samen over oorzaken van onnodige weerstand in jouw veranderopgave en zien we onder ogen welke weerstand jullie te erkennen en door te werken hebben.
Meer lezen over omgaan met weerstand?
Hoe krijg je ze mee? gaat over de vraag hoe je werkt aan verbinding. In het boek laat ik vijf krachten zien om onnodige weerstand te voorkomen en om met de onvermijdelijke weerstand om te gaan.
In De functie van frictie is hoofdstuk 16 gewijd aan het omgaan met weerstand.
In mijn Podcast ‘De kunst van het vinden’ is de vierde aflevering ‘Reacties’ gewijd aan weerstand en de andere reacties op verandering.
Of lees de blogs die over weerstand en de andere reacties schreef.
- Hoe vang je reacties op verandering op?
- Waarom zeggen mensen ja maar doen ze nee?
- Kun je weerstand overwinnen?
- Is negativiteit slecht?
- Hoe veranderbereid ben je eigenlijk zelf?
- Hoe ga je om met negatieve mensen?
- Wat zijn verschijningsvormen van ontkenning?
- Hoe werk je je eigen weerstand door?
- Waarom zou je mensen betrekken?
- Ga je voor commitment of compliance?
- Hoe begeleid je een bijeenkomst als iedereen er anders inzet?
- Moet je weerstand gewoon negeren?
- Hoe lang mag weerstand duren?
- Is het ontkenning of weerstand?
- Wanneer is het stimuleren van eigenaarschap misplaatst?
- Hoe meet je commitment?
